Il-proposta politika ta’ Ġesù

Ma jien ngħid xejn ġdid meta nsostni li Ġesù kellu fehma politika u li kien jesprimiha apertament kemm bil-kliem, kemm b’deċiżjonijiet fattwali u kemm bil-komportament tiegħu. Jidher ukoll li din il-fehma kienet informata u konsistenti.

Żewġ premessi

Ta’ liema xejra politika naħseb li kienet din il-fehma ngħid dalwaqt. Għalissa rrid nagħmel żewġ premessi kritiċi. Waħda, li għalik (bħall-bqija tal-biċċa l-kbira tal-Maltin u l-Għawdxin) huwa importanti l-mod kif tqis lil Ġesù, anki jekk tiġi taqa’ u tqum minnu. Għala? Għax, trid jew ma tridx, int ukoll ġejt xi ftit jew wisq imrobbi/ja f’ambjent predominantement reliġjuż Kattoliku u l-ħin kollu qed ikollok x’taqsam ma’ fasliet soċjali u istituzzjonijiet (kemm reliġjużi kif ukoll ċivili) li huma sinifikattivament immarkati mir-reliġjon nisranija Kattolika.

Trid jew ma tridx, kull azzjoni soċjali jew politika tiegħek (bħalma ta’ ħaddieħor f’Malta u Għawdex), kif ukoll kull proposta ideoloġika li titħajjar li tagħmel, trid għall-anqas tieħu kunsiderazzjoni tal-aspett reliġjuż Kattoliku. Nerġa’ ngħidlek, għalhekk, li hu importanti għalik il-mod kif tqis lil Ġesù u l-messaġġ tiegħu.

It-tieni premissa hi din: li int (bħall-bqija tal-maġġoranza tal-Maltin u l-Għawdxin, biex ma ngħidx kollha) tinsab ivvelenat/a mill-interpretazzjoni legalista u pro-setgħa li dejjem ħaddnet u ppromovat l-biċċa l-kbira tal-kleru Malti u Għawdxi. Għal sekli sħaħ sal-lum, il-kleru konservattiv u pprivileġġjat (flimkien mal-alleati tiegħu) ikkapparra u mmanipula l-messaġġ ta’ Ġesù biex jiżfen għaż-żifna tiegħu.

Okkupazzjoni mill-ġdid

Mhux biss sparixxa l-fehma u l-qawwa politika ta’ Ġesù (għax kienet skomda għall-interessi istituzzjonali u pro-setgħa tiegħu), iżda saħansitra biddel u dawwar il-messaġġ ta’ Ġesù f’wieħed innokwu, spiritwalistiku, moralista u effemminat. Għalhekk ngħidlek li int ivvelenat/a minn din l-interpretazzjoni u, għaldaqstant, tlift (għax tneħħietlek sistematikament) il-kapaċità li tqis lil Ġesù b’mod ieħor jew tagħraf ir-radikalità, l-isplussività u l-perikolożità tal-messaġġ tiegħu.

Jekk int trid teħles u tinħeles minn din l-interpretazzjoni qarrieqa u korruttiva, u tiddetossifa lilek innifsek mill-avvelinazzjoni tagħha, huwa meħtieġ li tokkupa mill-ġdid l-Evanġelji (biex ma ngħidx il-Bibbja kollha). Dan ifisser li terġa’ taqra mill-ġdid l-Evanġelji b’attitudni mentali u affettiva inkontaminata mill-kapparra u l-manipulazzjoni interpretattiva ta’ min seraqhomlok għalih innifsu u għall-interessi espansivi u esplojtattivi tiegħu mingħajr jedd.

Ifisser li terġa’ tikseb għalik innifsek (u forsi wkoll għal ħaddieħor) dak li ngħatalek u li minn dejjem kien tiegħek b’jedd: il-messaġġ politiku radikali, splussiv u perikoluż ta’ Ġesù.

Il-messaġġ

X’messaġġ hu dan? Il-messaġġ ta’ liberazzjoni u ħelsien politiku daqskemm spiritwali; il-messaġġ li ‘jniżżel is-setgħana minn fuq it-tron tagħhom u jgħolli ċ-ċkejknin’ (Lq 1:53); il-messaġġ li ‘jimla’ b’kull ġid lil min hu bil-ġuħ u l-għonja jibgħathom ’il barra b’xejn’ (Lq 1:54); il-messaġġ li ‘jħabbar il-ħelsien lill-imjassrin [...] u jrodd il-ħelsien lill-maħqurin’ (Lq 4:18). Dan kien messaġġ li kkorrisponda perfettament mal-fehma politika ta’ Ġesù u nebbaħ minnu l-kliem, id-deċiżjonijiet u l-komportament kollu tiegħu; fehma li llum (b’mod wiesgħa) nsejħulha ‘xellugija’.

U biex ma nibqax daqshekk ‘wiesgħa’ fl-identifikazzjoni tagħha, inżid li din il-fehma ta’ Ġesù jiena nsejħilha ‘anarkista’. Anarkista mhux fis-sens banali li ħafna jifhmu b’din il-kelma u li bih jagħmlu parodija minn tali viżjoni (u li, għaldaqstant, magħha jorbtu l-vjolenza, it-terroriżmu u l-kaos li f’xi żmien xi Anarkisti wżaw bħala mezz għall-finijiet tagħhom); iżda anarkiżmu f’sens aktar fundamentali tal-kelma, jiġifieri bħala sistema politika ta’ fraternità, ugwaljanza u libertà (biex nuża’ tliet termini magħrufin mir-repertorju Illuminista).

“Fost il-pagani,” kien qal Ġesù, “il-kapijiet qegħdin biex jikkmandawhom u l-kbarat biex iħaddmu fuqhom is-setgħa. Fostkom m’għandux ikun hekk; imma min irid ikun kbir fostkom, għandu jkun qaddej tagħkom, u min irid ikun l-ewwel fostkom, għandu jkun l-ilsir tagħkom” (Mt:20:26–8).

Skoperta ta’ għażla

Is-sistema politika li ħaddan u ppropaga Ġesù ma kienet tħaddan ebda ħjiel ta’ vjolenza (individwali, inter-personali, istituzzjonali, governattiva) u, għaldaqstant, lanqas ma kienet pro-setgħa (istituzzjonali). Il-viżjoni tiegħu la kienet legalista (li tqiegħed il-liġi jew l-ordinament formali qabel in-nies) u wisq anqas klerikali.

B’għażla tas-sistema politika Ebrajka pre-monarkika, Ġesù ppropona ordinazzjoni soċjali u politika li kienet umanistika (li tirrispetta totalment lil kull individwu), liberali (li tirrispetta totalment il-libertajiet ta’ kulħadd), ħolistika (li tirrispetta totalment il-ħlejjaq ħajjin kollha u l-ħolqien kollu) u anarkika (li ma taċċetta ebda awtorità assoluta jew totali għajr dik ta’ Alla).

Huwa biss billi tokkupa mill-ġdid l-Evanġelji li tista’ tiskopri, jekk trid, din il-proposta politika ta’ Ġesù.

Dan l-artiklu deher għall-ewwel darba fil-ħarġa ta' Jannar 2013 tar-revista 'Żminijietna'.