Qerq bit-turist
Ma tantx jagħtu fil-għajn. Lanqas ma jissemmew wisq fl-aħbarijiet. Ftit jaffettwaw direttament lil xi ħadd minna. Qajla nisimgħu bihom mingħand ħadd. Iżda r-realtà qiegħda hemmhekk: turisti li, wara li nilqugħhom għandna, inqarrqu bihom. Xi kultant, meta taqbad diskussjoni ma’ xi wħud mit-turisti, jew tkellem lil xi ħadd li għamel dan, issib li xi wħud mill-Maltin u l-Għawdxin ma jiddejqux iqarrqu bit-turisti bħallikieku kienu nies li jistħoqqilhom l-isfruttament.
Turisti misruqa
Għalkemm dan hu fenomenu li qajla jissemma, spiss tisma’ privatament lil min kien xhud ta’ qerq li jsir bit-turisti. Dan mhuwiex sew. Lill-barranin li jsuru xtutna għandna dejjem nirrispettawhom u naraw li l-mawra tagħhom fosthom ma tinbidilx f’waħda ta’ wġigħ il-qalb. Sfortunatament, iżda, mhux dejjem hu hekk.
Il-qerq li jidher li jsir bit-turisti jkun ta’ diversi għamliet. Skont statistika tal-pulizija li tista’ tindikalna dawn l-għamliet, l-aktar prevalenti (madwar 90%) huwa s-serq li jsir lit-turisti. Imbagħad, f’għadd ferm anqas, ikun hemm offiżi sesswali, ħsarat lill-proprjetà tagħhom, ġerħat fuq il-persuna fiżika tagħhom, u theddid bi vjolenza privata.
Minħaba li s-serq lit-turist jidher li huwa bil-wisq l-akbar qerq li jsir, tajjeb li wieħed jara minfejn isir dan. L-akbar għadd ta’ serq lit-turist jidher li jsir (madwar 30%) mil-lukandi. Wara dan, f’għadd ferm anqas, it-turisti jinsterqu mill-appartamenti temporanji li jikru, mill-ħwienet li jmorru jixtru fihom, mit-takxijiet u l-karozzi tal-linja, minn fuq ix-xtajtiet, permezz ta’ ‘snatch and grab’, u mill-ajruport.
Misruqa mill-ħwienet
Jekk wieħed jara daqsxejn s-serq li jsir lit-turist mill-ħwienet fejn imorru jixtru, inkluż tax-xorb, wieħed jara li l-akbar għadd ta’ dan is-serq jidher li jsir fir-resoranti, imbagħad, f’għadd anqas, mis-swali taċ-ċinema u mis-swieq miftuħa.
Fost it-turisti li jżuruni, jidher li l-aktar li jaqgħu vittma tal-qerq ta’ xi wħud mill-Maltin u l-Għawdxin huma turisti nisa. Jidher li, fost it-turisti vittmi kollha, l-aktar (in-nofs) li jiġu vittimizzati huma dawk ta’ bejn is-26 u l-45 sena. L-etajiet l-oħra, mid-dehra, huma fortunatament ippreferiti anqas.
Interessanti li madwar tliet kwarti biss tat-turisti vittimizzati jfittxu li jingħataw għajnuna mill-awtoritajiet. Il-bqija jidher li jgħodduha bħala waħda u jibqgħu jgħixu ħajjithom (aktarx bi ftit tgergir). Ovvjament, l-aktar li jfittxu huma lill-pulizija jew, jekk f’lukanda, lis-sid tal-post. Xi wħud jersqu lejn l-insurance u oħrajn l-isptar. Anqas minn nofs it-turisti vittimizzati jidher li jagħżlu li jagħmlu rapport uffiċjali.
Il-biċċa l-kbira tat-turisti vvittimizzati mill-Maltin jidhru li jibqgħu jodisfatti mill-għajnuna li jingħataw. Iżda madwar kwart minnhom le. Xi wħud igergru li s-sorvelja fuq il-postijiet fejn it-turisti jiġu vvittimizzati hija dgħajfa jew non-eżistenti.
Rappreżentanti
Dawn huma biss indikazzjonijiet ta’ kif u fejn xi wħud mit-turisti li jżuruna jaqgħu għall-qerq ta’ xi Maltin u Għawdxin. Għalkemm l-għadd tagħhom jista’ ma jkunx kbir ħafna, fortunatament, xorta waħda mhuwiex sew. It-turist mhuwiex oġġett ta’ sfruttament, anki jekk xi wħud jipprovaw joborxuhom kemm jista’ jkun.
Turist b’esperjenza ħażina huwa aktar imħajjar ma jersaqx lil hawn aktar u jagħmlilna reklam ħażin. Iżda l-kunsiderazzjoni finanzjarja biss mhijiex biżżejjed. Hemm ukoll il-lat etiku u morali. Li tqarraq b’ħaddieħor hu dejjem ħażin, daqskemm hu dejjem ħażin tinqeda b’nies li jafdawk tagħmillhom dannu.
Jien ftit nisma’ bl-etika u l-moralità li għandhom joqogħdu għaliha n-nies li jittrattaw mat-turisti. Jiddispjaċini meta nisma’ b’qerq li jsir bit-turist minn nies li jirrappreżentaw lil kull wieħed u waħda minna u, fuq kollox, jirrappreżentaw lil pajjiżna. Suppost dawn jafu aħjar.
Turisti misruqa
Għalkemm dan hu fenomenu li qajla jissemma, spiss tisma’ privatament lil min kien xhud ta’ qerq li jsir bit-turisti. Dan mhuwiex sew. Lill-barranin li jsuru xtutna għandna dejjem nirrispettawhom u naraw li l-mawra tagħhom fosthom ma tinbidilx f’waħda ta’ wġigħ il-qalb. Sfortunatament, iżda, mhux dejjem hu hekk.
Il-qerq li jidher li jsir bit-turisti jkun ta’ diversi għamliet. Skont statistika tal-pulizija li tista’ tindikalna dawn l-għamliet, l-aktar prevalenti (madwar 90%) huwa s-serq li jsir lit-turisti. Imbagħad, f’għadd ferm anqas, ikun hemm offiżi sesswali, ħsarat lill-proprjetà tagħhom, ġerħat fuq il-persuna fiżika tagħhom, u theddid bi vjolenza privata.
Minħaba li s-serq lit-turist jidher li huwa bil-wisq l-akbar qerq li jsir, tajjeb li wieħed jara minfejn isir dan. L-akbar għadd ta’ serq lit-turist jidher li jsir (madwar 30%) mil-lukandi. Wara dan, f’għadd ferm anqas, it-turisti jinsterqu mill-appartamenti temporanji li jikru, mill-ħwienet li jmorru jixtru fihom, mit-takxijiet u l-karozzi tal-linja, minn fuq ix-xtajtiet, permezz ta’ ‘snatch and grab’, u mill-ajruport.
Misruqa mill-ħwienet
Jekk wieħed jara daqsxejn s-serq li jsir lit-turist mill-ħwienet fejn imorru jixtru, inkluż tax-xorb, wieħed jara li l-akbar għadd ta’ dan is-serq jidher li jsir fir-resoranti, imbagħad, f’għadd anqas, mis-swali taċ-ċinema u mis-swieq miftuħa.
Fost it-turisti li jżuruni, jidher li l-aktar li jaqgħu vittma tal-qerq ta’ xi wħud mill-Maltin u l-Għawdxin huma turisti nisa. Jidher li, fost it-turisti vittmi kollha, l-aktar (in-nofs) li jiġu vittimizzati huma dawk ta’ bejn is-26 u l-45 sena. L-etajiet l-oħra, mid-dehra, huma fortunatament ippreferiti anqas.
Interessanti li madwar tliet kwarti biss tat-turisti vittimizzati jfittxu li jingħataw għajnuna mill-awtoritajiet. Il-bqija jidher li jgħodduha bħala waħda u jibqgħu jgħixu ħajjithom (aktarx bi ftit tgergir). Ovvjament, l-aktar li jfittxu huma lill-pulizija jew, jekk f’lukanda, lis-sid tal-post. Xi wħud jersqu lejn l-insurance u oħrajn l-isptar. Anqas minn nofs it-turisti vittimizzati jidher li jagħżlu li jagħmlu rapport uffiċjali.
Il-biċċa l-kbira tat-turisti vvittimizzati mill-Maltin jidhru li jibqgħu jodisfatti mill-għajnuna li jingħataw. Iżda madwar kwart minnhom le. Xi wħud igergru li s-sorvelja fuq il-postijiet fejn it-turisti jiġu vvittimizzati hija dgħajfa jew non-eżistenti.
Rappreżentanti
Dawn huma biss indikazzjonijiet ta’ kif u fejn xi wħud mit-turisti li jżuruna jaqgħu għall-qerq ta’ xi Maltin u Għawdxin. Għalkemm l-għadd tagħhom jista’ ma jkunx kbir ħafna, fortunatament, xorta waħda mhuwiex sew. It-turist mhuwiex oġġett ta’ sfruttament, anki jekk xi wħud jipprovaw joborxuhom kemm jista’ jkun.
Turist b’esperjenza ħażina huwa aktar imħajjar ma jersaqx lil hawn aktar u jagħmlilna reklam ħażin. Iżda l-kunsiderazzjoni finanzjarja biss mhijiex biżżejjed. Hemm ukoll il-lat etiku u morali. Li tqarraq b’ħaddieħor hu dejjem ħażin, daqskemm hu dejjem ħażin tinqeda b’nies li jafdawk tagħmillhom dannu.
Jien ftit nisma’ bl-etika u l-moralità li għandhom joqogħdu għaliha n-nies li jittrattaw mat-turisti. Jiddispjaċini meta nisma’ b’qerq li jsir bit-turist minn nies li jirrappreżentaw lil kull wieħed u waħda minna u, fuq kollox, jirrappreżentaw lil pajjiżna. Suppost dawn jafu aħjar.
Comments
Post a Comment