L-ossessjoni bil-ħin reali
Mal-ħeffa tal-komunikazzjoni
Għalkemm fil-filosofija ilna minn żmien żemżem nagħmlu ferq bejn “ħin” u “żmien”, u wkoll nagħżlu bejn għamliet differenti ta’ ħin (bħal “ħin ċirkulari”, “ħin kontinwu”, “ħin maqtugħ” u l-bqija), għandi l-impresjoni li komunement ftit kien isir ferq bħal dan. Il-ħin kien il-ħin u daqshekk. Żgur li ħadd ma kien jofroq bejn xi ħin reali u ieħor li ma kienx reali. Waqt li fil-filosofija ebda ħin m’hu reali, b’mod ġenerali kull ħin jitqies reali.
M’għandniex xi ngħidu, dejjem sar il-ferq bejn il-ħin tal-imgħoddi, tal-preżenti u tal-ġejjieni. Imma, l-aktar minħabba n-nuqqas ta’ ħeffa fil-komunikazzjoni, il-preżent kien maqtugħ ħafna u mbiegħed kemm mill-imgħoddi kif ukoll mill-ġejjieni. Il-preżent, infatti, kien ċkejken ħafna, biex ngħid hekk. L-imgħoddi u l-ġejjieni kienu jieklu ħafna minnu.
Dan beda jinbidel aktar ma l-komunikazzjoni bdiet iżżid fil-ħeffa tagħha. Mhux fl-era elettronika biss, imma sa minn dejjem. Ma’ l-ewwel rota, ma’ l-ewwel vapur, ma’ l-ewwel karozza, ma’ l-ewwel ferrovija ... il-preżent beda jżid fil-ħatfa tiegħu fuq il-ħin u b’hekk iġib aktar u aktar l-imgħoddi u l-ġejjieni taħt idejh. Illum, fl-era elettronika, ir-rebħa tal-preżent fuq l-imgħoddi u l-ġejjieni nsejħulha “ħin reali”. Hija l-akbar kisba tal-umanità.
Twieled mal-komputers
Mingħajr ma noqogħdu nidħlu f’ħafna teknikalitajiet, meta ngħidu li xi ħaġa ġrat jew qed tiġri f’“ħin reali” aktarx nifhmu li dik il-ħaġa qed tiġri fil-mument preżenti li fih inkunu qed titkellem. “Ħin reali” tfisser issa stess, instantanjament waqt li qed nitkellmu. M’hemmx ħames minuti ilu jew il-ħames minuti li ġejjin. Hemm biss l-issa stess, dal-mument preżenti.
Hija l-ħeffa tal-komunikazzjoni maħluqa mill-elettronika li għamlet possibbli li bniedem jara, jisma’, iħoss jew jesperjenza xi ħaġa mbiegħda minnu f’ħin reali, jiġifieri fl-istess ħin li qed tiġri xi ħaġa. Għalhekk ma kienx jeżisti ħin reali qabel l-era tal-komputers u, aktar u aktar, tal-Internet.
Għall-anqas, ma konniex insejħulu hekk għax ma kienx jeżisti. Min-naħa l-oħra, però, dejjem kien hemm is-sens tiegħu. Bħal meta konna ngħidu li xi ħadd irid iwieġeb għal xi ħaġa instantanjament, u ma joqgħodx jaħseb la fuq l-imgħoddi u lanqas fil-ġejjieni, imma fil-mument preżenti. Bħal tas-Sammaritan it-tajjeb, li għamel l-att tal-ħniena tiegħu immedjatament, hekk kif iltaqa’ mal-imsejken, mingħajr ma qagħad jaħsibha.
Rebħa fuq in-natura
Għalina f’dan iż-żmien elettroniku, il-ħin reali jindika r-rebħa tagħna fuq in-natura li tillimitana. M’hemmx distanzi, m’hemmx spazji. Il-ħin reali xejjen dal-impedimenti u jagħtina esperjenza instantanja kulfejn inkunu. Il-limitazzjonijiet naturali ma jagħmlux aktar bina. Il-ħin reali huwa l-aqwa li l-intelliġenza tagħna pproduċiet.
Jista’ jkun li għalhekk nossessjonaw ruħna bih. Għax f’moħħna għandna li mingħajru nonqsu bħala bnedmin; ma nibqgħux l-evoluti li aħna; ma nibqgħux nirbħu fuq in-natura. Għalhekk irridu jekk jista’ jkun kollox f’ħin reali. Aktar ma jkollna affarijiet f’ħin reali, aktar nikkonfermaw l-identità ġdida tagħna ’l fuq mill-ħolqien.
Il-ħin reali sar mhux biss il-kelj li bih inqisu l-kobor jew iċ-ċokon tagħna bħala ħlejjaq evoluti u ċivilizzati, imma sar ukoll il-ġieħ tagħna, il-kburija tagħna u ... l-ossessjoni tagħna.
Comments
Post a Comment